6. Sınıf Sosyal Bilgiler Kültür ve Miras 3

Birey hayatı boyunca içinde yer aldığı grup ile kurumlarda çeşitli roller üstlenir ve birden fazla rol sahibi olabilir. Sahip olduğu bu roller zamanla değişebilir. Burada önemli olan içinde bulunduğu role uygun davranışlarda bulunmak ve farklı rollerin davranışlarını birbirine karıştırmamaktır.

Buna göre;

I. Öğretmen bir babanın evinde çocuklarına öğrencileri gibi davranması,

II. Günlük hayatta güvenlik görevlisi olarak çalışan bir kişinin halı saha maçında hakemlik yapması,

III. Üniversiteden mezun olan bir öğrencinin bir süre sonra öğretmenliğe başlaması,

durumlarından hangileri farklı rollere ait davranışların birbirine karıştırıldığını gösterir?

Murat öğretmen, mesleğine 29 yıldır ilk günkü heyecanla devam etmenin mutluluğunu yaşıyor. Dört çocuklu bir ailede dünyaya geldiğini söyleyen Murat öğretmen, ilkokula başladığı ilk günü unutamadığını gözyaşları içinde anlattı. İlkokul öğretmenini çok sevdiğini, aradan çok uzun yıllar geçse de ilkokul öğretmenini unutmadığını ve mesleğini seçerken onu örnek aldığını belirtti.

Yukarıdaki metin dikkate alındığında;

I. Sosyal rollerin zaman içinde değişebileceği

II. Bir kişinin aynı anda birden fazla rolü üstlenebileceği

III. Farklı rollerin kişilere aynı sorumlulukları yükleyebileceği

sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir?

Afişler incelendiğinde aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

İnancımız davranışlarımıza ve sözlerimize yansımıştır. İnancımızın örf ve âdetlerimize, konuşma biçimimize, giyimimize ve toplumsal ilişkilerimize kısaca yaşama biçimimizin her alanına etkisi vardır.

Metinde aşağıdaki kültür unsurlarından hangisi vurgulanmıştır?

Kültürümüz, milletimizin her ferdini “biz” duygusu ve düşüncesi etrafında birleştiren ögelerden oluşur.

Buna göre,

I. Din

II. Tarih

III. Dil

IV. Gelenek ve görenekler

ögelerinden hangileri “biz” duygu ve düşüncesinin gelişmesine katkı sağlar?

Sosyal Bilgiler öğretmeni Kemal Bey, öğrencilerine 15 dakika süre vererek basit birer pilot, çiftçi, halterci ve diyetisyen resimleri çizmelerini istedi. Daha sonra öğrencilerinden bu resimleri toplayarak bir inceleme yaptı. Öğrencilerinin büyük çoğunluğunun pilot, çiftçi ve halterci resimlerini erkek resimleri; diyetisyen resmini ise bayan resmi şeklinde çizdiğini gördü.

Metinde öğrencilerin meslekleri cinsiyetlere göre ayırması aşağıdakilerden hangisi ile ilişkilidir?

Bir kimse veya bir şeyle ilgili belirli şart, olay ve görüntülere dayanarak önceden edinilmiş olumlu veya olumsuz peşin yargıya ön yargı denir.

Halkın bir grup hakkındaki inancı ve bir grubun başka bir grup hakkındaki duygusallaşmış, tecrübeyle çok az değişmiş olan inancına kalıp yargı denir.

Verilen tanımlara göre,

I. Almanlar sarışın olur.

II. Gözlüklüler zeki olur.

III. Kızlar uzun saçlı olur.

yargılarından hangileri kalıp yargıya örnek olur?

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı, Sosyal Yardım Çalıştayı’nda yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Peygamber Efendimiz ‘Komşusu aç iken tok yatan bizden değildir.’ buyuruyor. Biz de bu kültürden ve gelenekten gelen insanlar olarak nerede aç, muhtaç ve mazlum biri varsa onlara el uzatmaya; devlet, millet ve toplum olarak onların yanında durmaya mecburuz. Biz istiyoruz ki daha etkin ve verimli bir şekilde bu sosyal yardımları halkımıza ulaştırabilelim.” (Genel ağ haberinden düzenlenmiştir.)

Okuduğunuz haber metnine göre,

I. Devletimiz sosyal yardımlar konusunda çalışmalar yürütmektedir.

II. Sosyal yardımların etkin ve verimli bir şekilde ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması hedeflenmektedir.

III. Sosyal yardımlaşma düşüncesi kültürümüzde önemli bir yere sahiptir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Sultan II. Abdülhamid Han tarafından 1895’te kurulan Darülaceze; bakıma muhtaç, yaşlı, özel gereksinimli bireylere ve sokağa terk edilmiş kimsesiz çocuklara hizmet vermektedir. Darülaceze, bugüne kadar 30 bini çocuk olmak üzere toplam 72 bin kişiye şefkat yuvası olmuştur. Kurulduğu günden itibaren tüm ihtiyaçları hayırseverlerin bağışları ile karşılanmış, varlığını devlete yük olmadan sürdürmüştür.

Buna göre Darülaceze hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Sosyal yardımlaşma ve dayanışma;

Sosyal bağları güçlendirir. Bir arada yaşamamızı sağlar. Toplumsal refahı arttırır vb.

Buna göre,

I. Rize’de insanların imece yoluyla çay toplaması

II. Van depremi nedeniyle yardım kampanyalarının düzenlenmesi

III. Kızılaya kan bağışında bulunulması

faaliyetlerinden hangileri sosyal yardımlaşma ve dayanışmaya örnek olabilir?

Yukarıdaki bilgilere göre teşkilatlanma çalışmalarının hangi halife döneminde yapıldığı söylenebilir?

Hz. Ebubekir: İç karışıklıklar bastırılmış, devletin parçalanması önlenmiştir. Bizans orduları mağlup edilmiştir. Kur’an-ı Kerim kitap hâline getirilmiştir.

Hz. Ömer: Devletin sınırları hızla genişlemiştir. Teşkilatlanma çalışmalarına önem verilmiştir.

Hz. Osman: Kur’an-ı Kerim çoğaltılmıştır. İlk İslam donanması oluşturulmuştur. Bizans donanması deniz savaşında mağlup edilmiştir.

Hz. Ali: İslam toplumu içerisindeki karışıklıkları önlemeye çalışmıştır.

Verilen bilgilere göre,

I. Fetih politikasına önem verilmiştir.

II. Kur’an-ı Kerim’in özgün hali korunmak istenmiştir.

III. Zaman zaman toplumsal sorunlar yaşanmıştır.

IV. Devletin sınırları üç kıtaya yayılmıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

KARAHANLILAR (840-1212): Satuk Buğra Han, Müslüman olmuş ve Abdulkerim adını alarak Türkler arasında İslamiyet’i yaymak için çalışmıştır. Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig ve Kaşgarlı Mahmud’un Divânu Lügâti’t Türk adlı eserleri bu döneme aittir.

GAZNELİLER (963-1186): Gazneli Mahmud, Abbasi Halifesi adına hutbe okutmuş ve devlete en parlak dönemini yaşatmıştır. Türkler arasında “sultan” unvanını kullanan ilk hükümdar olan Gazneli Mahmud Hindistan’a 17 sefer düzenleyerek bölgede İslamiyet’in yayılmasını sağlamıştır.

SELÇUKLULAR (1040-1157): Halifelik makamına ve Bağdat şehrine hizmetinden dolayı Tuğrul Bey’e kılıç kuşatan halife, ona “Doğunun ve Batının Sultanı” unvanını vermiştir. Selçuklu Sultanı Alparslan ve Melikşah Dönemi’nde vezirlik yapan Nizamülmülk’ün çalışmalarıyla Nizamiye Medreseleri kurulmuştur

Verilenlere göre ilk Müslüman Türk devletleri ile ilgili,

I. İslamiyet’in yayılması için çalışmışlardır.

II. Kültürel faaliyetlere önem vermişlerdir.

III. Sınırlarını Avrupa’ya kadar genişletmişlerdir.

IV. Eğitim çalışmalarına önem vermişlerdir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Türklerin İslamiyet’i kabul etmesinin ardından aşağıda verilen hangi sanat dalında gelişme
görüldüğü söylenemez?

Abbasiler ve Çinliler arasında yapılan Talas Savaşı’nda (751) Türkler, Çinlilere karşı Abbasileri
destekledi. Türklerin desteğini alan Abbasiler savaşı kazandı. Bu savaş Türk tarihi açısından bir dönüm
noktası oldu.

Talas Savaşı’nın Türk tarihi açısından bir dönüm noktası olarak kabul edilmesinde,

I. Türklerin İslamiyet’i kabul etmesi

II. Kâğıt üretiminin Çin dışına yayılması

III. Türkistan’ın batısı için Çin istilası tehlikesinin sona ermesi

sonuçlarından hangileri etkili olmuştur?

Anadolu’da kurulan ilk Türk beyliklerinin

I. Türk İslam kültürünü Anadolu’ya taşımaları

II. Anadolu’nun Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlamaları

III. Anadolu’daki küçük yerleşim yerlerini büyük Türk şehirleri hâline getirmeleri

çalışmalarından hangileri Anadolu’nun imar edildiğini gösterir?

İpek Yolu, ülkelerin kültürel alanda da birbirlerinden etkilenmesine neden olmuştur.

Buna göre,

I. Çinlilerin Türklerden ceket ve pantolon giymeyi öğrenmeleri

II. Avrupalı tüccarların kervan ticareti yoluyla zenginleşmeleri

III. Venedik, Ceneviz gibi liman kentlerinin gelişmesi

gelişmelerinden hangileri kültürel etkileşime örnek olarak gösterilebilir?